طبیعت درمانی شامل درمانهای طبیعی همانند نور خورشید، هوا، آب، رژیم غذایی و بهطورکلی نیروی شفابخش طبیعت است.یکی از تفاوتهای اصلی سبک زندگی انسان امروزی با گذشته فاصله روزافزون او با طبیعت است که علت اصلی آن پدیده شهرنشینی است. طبیعت درمانی در دهههای اخیر مورد توجه بسیاری از پژوهشگران قرار گرفته است. از دوران گذشته تا کنون هرگاه فردی دچار بیماری یا افت روحی میشود، تجویز پزشکان به عنوان یکی از روشهای درمانی، انتقال فرد به مکانی آرام یا ساحلی دور از هیاهوی شهر بوده است.
محبوبیت مکانهای تفریحی چون پارک، اردو، محدودههای شهری و حتی پیادهروی در فضاهای سبز اطراف شهر برای آزادسازی فکر گواهی است بر این که طبیعت، غوغا و التهاب درون را آرام میکند. دانشمندان اخیراً از تجویز ساده پیادهروی و گردش فراتر رفته و به مطالعه گسترده نیروی شفابخش طبیعت پرداختهاند.ما در مقایسه با نیاکانمان، از طبیعت فاصله بسیار زیادی گرفتهایم. ۵۰ درصد مردم در فضاهای شهری زندگی میکنند و این رقم تا سال ۲۰۵۰ به ۷۰ درصد افزایش خواهد یافت. ازدیاد شهرنشینی نسبت مستقیمی با افزایش بیمارهای روحی بهویژه اضطراب و افسردگی دارد.
بر اساس مطالعات دو دهه اخیر افرادی که در مناطق روستایی رشد و پرورش مییابند واکنشهای استرسی کمتری دارند. حضور در طبیعت و فضای سبز تأثیر مثبتی بر تندرستی و سلامتی دارد. چشماندازها و آواهای طبیعت موجب کاهش استرس در افرادی میشود که در معرض محرکهای منفی قرار دارند.بررسیهای گسترده در زمینه سلامت روحی و فضای سبز ارتباط چشمگیری بین دسترسی به طبیعت و کاهش میزان افسردگی، اضطراب و استرس را نشان میدهند.افرادی که در دل طبیعت پیادهروی کرده بودند پس از طی ۵ کیلومتر اضطراب، دلنگرانی و احساسات منفی کمتری داشتند و عملکرد بهتری در آزمونهای شناختی در مقایسه با افرادی که در خیابانهای پرهیاهو پیادهروی کرده بودند، از خود نشان دادند.
متخصصان ژاپنی از مدتها پیش به تحقیق روی جنگل درمانی برای مقابله با ناراحتیهای جسمی و روحی پرداختهاند و کارکرد مغز افرادی را که در معرض طبیعت هستند بررسی میکنند. این تحقیقات نشان داده است میزان افسردگی در افرادی که ارتباط کمتری با طبیعت دارند بسیار بالاتر و فعالیت قشر “اربیتال فرونتال” مغز در این افراد کمتر است.به نظر میرسد در دنیایی که مغز بیش از حد درگیر کار، فکر و نگرانی است، حضور در طبیعت باعث آرامش ذهن میشود و تأثیرات مثبت بسیاری بر عملکرد آن میگذارد. فضاهای سبز میتواند به سلامت روانی انسانها کمک کند و بنابراین تلاش در حفاظت از طبیعت برای نسلهای آتی یک ضرورت ملی است.